اکثر ما عاشق آفتاب گرفتن در تابستان هستیم. نور خورشید نه تنها باعث می‌شود پوست ما خوش رنگ‌تر شود، بلکه حس و حال بهتری هم برای ما می‌آورد. اما امواج فرابنفش موجود در نور آفتاب می‌تواند به سلول‌های بدن ما آسیب برساند. شما واقعا باید دقت کنید که از آفتاب سوختگی در امان بمانید! به دلیل اینکه آثار آفتاب سوختگی در دراز مدت و پس از گذشت زمان، می‌تواند تبدیل به سرطان پوست یا ملانوما (Melanoma) شود.
برنزه کردن و پوست شما
برنزه شدن یک فرایند طبیعی است. پوست شما برای محافظت در برابر اشعه خطرناک UV (اشعه فرابنفش) موجود در نور خورشید، شروع به ساختن رنگدانه‌های قهوه‌ای به نام ملانین (Melanin) می‌کند. یعنی حتی یک آفتاب گرفتن کوتاه نیز می‌تواند خطرناک باشد.
از آنجایی که برنزه شدن راه‌کار محافظت بدن‌تان از شما در برابر اشعه‌های خطرناک خورشید است، اگر سلول‌های آسیب دیده پوست نتوانند خودشان را احیا کنند، امکان این که به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند وجود دارد. در فصل بهار شما باید خیلی بیشتر مراقب پوست روشنتان باشید چون بسیار آسیب‌پذیرتر از فصل تابستان است.
چطور می‌توان از خطرات آفتاب گرفتن در امان ماند؟
کودکان
بچه‌های کوچک معمولا عاشق خورشید هستند و دوست دارند زمان بیشتری را نسبت به بزرگسالان در زیر نور خورشید بگذرانند. اما آن‌ها بسیار به اشعه‌های خورشید حساس هستند. حتما کودکان را در زمان‌های بسیار گرم روز دور از نور خورشید نگه‌دارید و با استفاده از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF 30 از پوست آن‌ها در برابر اشعه‌های مضر خورشید محافظت کنید.
شما می‌توانید با پیروی از چند قانون اولیه در مورد انواع پوست، از آسیب نور خورشید در امان بمانید. یکی از انواع پوستی که در قسمت زیر گفته شده را به عنوان نزدیک‌ترین تعریف از پوست خود را انتخاب کنید. سپس تصور کنید که در حال آفتاب گرفتن برای اولین بار در سال هستید؛ بدون اینکه هیچ ضدآفتابی استفاده کنید. حالا:
پوست نوع اول: همیشه می‌سوزم و پوستم قرمز می‌شود، هیچوقت رنگ نمی‌گیرم
پوست نوع دوم: اگر یک ساعت در زیر آفتاب بمانم، روز بعد کمی آفتاب سوخته می‌شوم و بعد از ۷ روز کمی برنزه می‌شوم.
پوست نوع سوم: بعد از ۳ روز آفتاب گرفتن نسبتا برنزه می‌شوم.
پوست نوع چهارم: هیچوقت بعد از یک ساعت آفتاب گرفتن احساس آفتاب سوختگی نمی‌کنم، بعد از ۷ روز کاملا برنزه می‌شوم.
خطرات اصلی حمام آفتاب
برخی از داروها ممکن است به اشعه‌های آفتاب حساس باشند و به شدت واکنش نشان دهند و باعث اگزما شوند. اگر داروی مصرف می‌کنید، قبل از آفتاب گرفتن حتما با دکتر خود در مورد آن مشورت کنید.
همیشه به خاطر داشته باشید، هرکدام از انواع پوست‌های بالا را که دارید، نباید در گرم‌ترین ساعات روز یعنی از ساعت ۱۱ تا ۳ بعد از ظهر آفتاب بگیرید. در این زمان از روز میزان اشعه‌های خطرناک خورشید به بیشترین میزان خود می‌رسند. کسانی که پوست خیلی روشن و رنگ پریده دارند، کسانی که ژنتیکی موهای قرمز دارند و کسانی که کک و مک دارند، بیشتر از همه در معرض آفتاب سوختگی و تاثیرات دراز مدت آفتاب هستند. تاثیرات دراز مدت آفتاب می‌تواند به سرطان پوست منتهی شود پس بیشتر دقت کنید و زیاد در معرض آفتاب قرار نگیرید.
پوست نوع اول
از حمام آفتاب پرهیز کنید و وقتی زیر در تابستان زیر نور خورشید قرار می‌گیرید دست‌ها و پاهایتان را بپوشانید و حتما از کلاه و عینک مناسب استفاده کنید. به یاد داشته باشید پوست شما هیچوقت برنزه نمی‌شود و گرفتن حمام آفتاب جز آفتاب سوختگی و آسیب پوستی و خطر ابتلا به سرطان چیزی نخواهد داشت. از کرم ضد آفتاب با لایه مناسبی از کرم ضد آفتاب با SPF بالای ۸۰ برای بیرون رفتن در تابستان استفاده کنید. جالب است بدانید که پوست روشن دیرتر از پوست‌های تیره دچار چین و چروک می‌شود و دوستان برنزه و جذاب‌تان خیلی قبل‌تر از شما دچار چین و چروک صورت خواهند شد پس زیاد نگران برنزه نشدن‌تان نباشید.
پوست نوع دوم
باور غلط اول در مورد ضد آفتاب: ضد آفتاب‌ها صد در صد اشعه‌های مضر خورشید را دفع می‌کند.
حتی ضدآفتاب‌های با بالاترین میزان SPF هم نمی‌توانند تمام اشعه‌های مضر خورشید را دفع کنند. به همین دلیل است که پزشکان از شما می‌خواهند در گرم‌ترین ساعات روز از بیرون رفتن خودداری کنید. (بین ساعت ۱۱ صبح تا ۳ بعداز ظهر) سعی کنید آفتاب نگیرید، کلاه و عینک را فراموش نکنید و در فصل تابستان حتما از کرم و لوسیون ضد افتاب با SPF 50 به بالا استفاده کنید.
پوست نوع سوم
باید از لوسیون و کرم ضد افتاب با حداقل SPF 30 استفاده کنید. حتی اگر به ندرت پیش می‌آید که افتاب سوخته شوید هم وسوسه نشوید که ضد آفتاب با کمتر از SPF 30 استفاده کنید. ریسک ابتلا به سرطان پوست همیشه وجود دارد.
باور غلط دوم درمورد ضد آفتاب: فکر می‌کنید برای آفتاب گرفتن باید میزان SPF ضد آفتابی که استفاده می‌کنید پایین بیاورید؟ اشتباه می‌کنید چرا که برنزه شدن خود نشانه آسیب دیدن سلول‌های پوست است؛ پس با کم کردن میزان محافظت از پوست این آسیب را دوچندان نکنید!
پوست نوع چهارم
با اینکه خطر ابتلا به سرطان پوست در شما از نوع اول، دوم و سوم کمتر است، خورشید هنوز ممکن است به پوست شما آسیب برساند و دچار چین و چروک شوید.
نکاتی در مورد SPF که باید آن‌ها را بدانید
SPF مخفف “sun protection factor” به معنای عوامل محافظت از خورشید است که می‌توانید از اینجا بیشتر در مورد آن بدانید. برای اندازهگیری میزان محافظت ضدآفتاب از دو روش وجود دارد؛ میزان SPF محصولات آمریکایی دو برابر میزان SPF محصولا اروپایی است. یعنی میزان محافظت یک کرم ضد آفتاب آمریکایی با SPF 20 با یک کرم ضد آفتاب اروپایی با SPF 10 برابر است. هنگام خرید کرم، سرم، ژل یا لوسیون ضد آفتاب دقت کنید که SPF با چه سیستمی محاسبه شده است یا اینکه از دکتر داروخانه در این‌باره سوال کنید.
SPF میزان اندازهگیری عوامل محافظت از خورشید است. سیستم اندازهگیری اروپایی بر اساس مدت زمانی که یک فرد با پوست روشن می‌تواند زیر آفتاب بماند، بدون اینکه پوستش آفتاب سوخته شود. این زمان معمولا ۲۰ دقیقه در فصل بهار است.
با سیستم اندازهگیری اروپایی اگر ضدآفتاب با SPF 10 استفاده کنید به این معنی است که شما می‌توانید برای مدت ۱۰ × ۲۰ دقیقه زیر آفتاب بمانید بدون اینکه آفتاب سوخته شوید.
در آفتاب گرفتن یا حمام آفتاب دقیقا مشخص نیست که افراد مختلف دقیقا بعد از چه مدت آفتاب سوخته می‌شوند، چراکه عواملی مانند عرق کردن، آب دریا یا استخر میزان تاثیر ضد آفتاب را کاهش می‌دهند. پس شما نباید این سیستم محاسبه را به عنوان راهنمای آفتاب گرفتن خودتان در نظر بگیرید.
