اکثر ما در فصل تابستان به دنبال راه‌هایی ساده کم‌هزینه برای خنک کردن محیط زندگی خود هستیم. زندگی، کار، استراحت و خواب در محیط‌های گرم سخت و طاقت‌فرسا است. به همین دلیل در طول قرن‌های گذشته بشر همواره به دنبال راهی برای مطبوع کردن فضای خانه‌ی خود بوده است.

از ساختن کلبه‌های پوشیده شده از خار و برگ درختان نخل و خیس کردن آن‌ها تا مدرن‌ترین خنک‌کننده‌های خانگی و صنعتی، همه نشان‌دهنده‌ی تلاشی است که بشر در طول قرن‌های گذشته برای خنک شدن در فصل گرم سال کرده است. به خاطر موقعیت جغرافیایی ما و اقلیمی که در آن زندگی می‌کنیم فصل گرم سال عموما بازه‌ای طولانی است و همین نکته خنک کردن محیط را به امری حیاتی بدل کرده است. هرچند استفاده از کولرهای آبی و گازی رایج‌ترین شیوه برای خنک کردن محیط در فضاهای شهری است، اما به دلایل متعدد که گرانی برق یکی از آن‌هاست، می‌توان به دنبال راه‌های جایگزین هم بود. در این مقاله چند شیوه‌ی ساده برای خنک کردن محیط را با هم بررسی می‌کنیم.

۱ – ساده‌ترین راه: کولر!

همان‌طور که در بند اول این نوشته گفتیم، خرید و نصب یکی از انواع کولر ساده‌ترین راه برای خنک کردن محیط است. سال‌هاست کولر‌های آبی در مناطق خشک و کولرهای گازی در مناطق مرطوب کاملا نیاز کاربران خود را برطرف کرده و هوایی مطبوع را پدید می‌آورند. البته کولرهای گازی چند سالی است که جای خود را در تمام مناطق باز کرده‌اند و به خاطر راندمان بالایی که دارند به صورت گسترده‌ای رایج شده‌اند. طی چند سال گذشته خانه‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که محل مناسب برای نصب کولرهای گازی را داشته باشند، اما اگر محل سکونت شما مکانی برای جای‌گذاری این‌گونه خنک‌کننده‌ها را ندارد، شما می‌توانید از خنک‌کننده‌های کوچک با قابلیت جابجایی استفاده کنید. البته در مقایسه با کولرهای گازی دیواری، این خنک‌کننده‌های گازی کوچک از عملکرد مناسبی برخوردار نیستند. یونیت خارجی مدل‌هایی که بر روی دیوار یا پنجره نصب می‌شوند، در فضای باز قرار داشته و گرمای تولید شده را به فضای باز هدایت می‌کند. در صورتی که کولرهای گازی کوچک و قابل حمل به همراه هوای سرد، اندکی هوای گرم را هم وارد محیط می‌کنند.
بزرگترین اتهامی که به کولرهای آبی و گازی وارد می‌شود، مصرف بی‌رویه‌ی برق این وسایل است. مصرفی که گاه هزینه‌ی برق مصرفی یک خانه را تا دو برابر بالا می‌برد. در چند سال گذشته کارخانه‌های ساخت و تولید لوازم برودتی کولرهایی به بازار فرستاده‌اند که با مصرف برق بسیار کم توانسته‌اند این ایراد قدیمی را برطرف کنند. کولرهای آبی و گازی با رده مصرف انرژی A گاه حتی با کارکردی بهتر نسبت به مدل‌های قدیمی به جنگ گرمای طاقت‌فرسای تابستان آمده‌اند.

۲ – شیوه‌ی قدیمی: پنکه

پنکه‌ها با کارکردی ساده اما مفید سال‌هاست که میهمان خانه‌های ما هستند. همه‌ی ما پنکه‌های قدیمی با قیافه‌های کلاسیک را به خاطر داریم که ظهرهای آرام تابستان را در خانه‌ی مادربزرگ‌هایمان خنک می‌کردند. پنکه‌های سقفی هم هنوز در نقاط بسیاری از جهان به عنوان خنک‌کننده‌ی اصلی محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند. سازوکار پنکه‌ها در طول چند دهه تغییر اساسی نکرده است. یک موتور، یک پره و حفاظ امنیت آن ثابت مانده و تنها امکاناتی جدید با پیشرفت فناوری به آن‌ها اضافه شده شده است. پایه‌های تلسکوپی پنکه‌های جدید با قابلیت تنظیم ارتفاع کارایی آن‌ها را بالاتر برده است و بهره‌گیری از سیستم کنترل از راه دور استفاده از این خنک‌کننده‌ها را ساده‌تر کرده است. استفاده از طرح‌های جدید حفاظ‌های امنیتی پره‌ی پنکه‌ها، احتمال بروز خطر را تا حد زیادی پایین آورده‌اند. اضافه شدن قابلیت‌هایی مانند پاشیدن قطرات آب، تنظیم زمان برای مدت کارکرد و البته اختلاف قابل توجه قیمت، پنکه های جدید را به جایگزین خوبی برای کولرهای پرمصرف و گران‌قیمت تبدیل کرده‌اند. بنابراین اگر محیط مورد نظر شما فضایی کوچک است یا قابلیت جای‌گذاری کولر را در محل سکونت خود ندارید، یک پنکه‌ی ساده ابزار مناسبی برای خنک کردن محیط به شمار می‌رود.
شما می‌توانید با یک راه بسیار کم‌هزینه، کارایی پنکه‌ی خد را تا حد زیادی بالا ببرید. اگر از یک پنکه‌ی معمولی استفاده می‌کنید می‌توانید با قرار دادن یک ظرف کم‌عمق با دهانه‌ی گشاد که از آب و یخ پر شده در برابر آن، محیط خواب خود را تا حد زیادی خنک و مرطوب کنید.

۳ – تخت خواب خود را خنک کنید

پارچه‌‌ها و روتختی‌های ساخته شده از الیاف مصنوعی از جمله پلاستیک، بدترین انتخاب برای فصل گرم سال محسوب می‌شوند. به غیر از خنک کردن محیط شما می‌توانید در فصل تابستان با استفاده از ملافه‌های ساخته شده از الیاف پنبه‌ای، تا حد زیادی از احساس گرما در زمان خواب جلوگیری کنید. پارچه‌ها و ملافه‌های کتانی هم انتخابی خوبی برای شب‌های تابستان به شمار می‌روند. این نوع پارچه‌ها بافتی آزاد و متخلخل دارند و هوا به راحتی از بین تار و پود آن‌ها جریان پیدا می‌کند. به همین دلیل در هنگام خواب حرارت بدن شما و هوای گرم اتاق در زیر پوشش‌تان محبوس نشده و احساس خوبی از جریان هوا خواهید داشت.
بالش‌های خنک شونده هم محصولات جدیدی هستند که می‌توانند در کنار خنک کردن محیط خواب شب‌های تابستان را لذت‌بخش کنند. شاید شما هم از جمله افرادی باشید که در شب‌های تابستان هر نیم ساعت یک بار بالش خود را به امید خنک‌ شدن پشت و رو می‌کنید. این بالش‌ها با بهره‌بردن از یک مخزن نازک آب یا ژل ساعت‌های زیادی از طول شب را خنک می‌مانند. دمای این بالش‌ها پس از گذشت مدتی با بدن شما هم‌دما شده و باعث می‌شود خواب خوبی را در شب‌های گرم تابستان تجربه کنید.
اما یک راه ساده و کاربردی دیگر که شاید به نظرتان خنده‌دار بیاید، گذاشتن بالش و ملافه در یخچال چند ساعت قبل از خواب است. با گذاشتن پوشش و بالش کوچک‌تان درون یک محفظه‌ (مثل یک پاکت پلاستیکی) داخل یخچال، پس از چند ساعت بدون نگرانی از بابت جذب رطوبت، یک مجموعه‌ی فوق‌العاده خنک و دلچسب را برای زمان خواب در اختیار خواهید داشت.

۴ – محیط را قبل از خواب تاریک کنید

یک راه مهم و تاثیرگذار دیگر برای خنک کردن محیط و جلوگیری از گرم شدن محل خواب در تابستان، خاموش کردن چراغ‌ها چند ساعت پیش از زمان خواب است. جدای از مبحث خواب و محل آن، لامپ‌های الکتریکی در مجموع به خاطر راندمان پایینی که دارند هوای محیط پیرامون خود را به شدت گرم می کنند. استفاده از لامپ‌های مدرن کم‌مصرف و چراغ‌های فلورسنت (مهتابی) به جای لامپ‌های رشته‌ای قدیمی تا حد زیادی از گرم شدن هوای محیط جلوگیری می‌کند. اما فارغ از نوع روشنایی که استفاده می‌کنید، می‌توانید با کم یا حذف کردن انواع چراغ‌های الکتریکی، از گرم شدن محیط در فصل تابستان جلوگیری کنید.

۵ – از پرده‌های مناسب استفاده کنید

تابش مستقیم آفتاب در طول روز می‌تواند حجم زیادی از هوای گرم را در فضای داخلی محیط زندگی شما انباشته کند. استفاده از پرده‌های مناسب باعث می‌شود تا با جلوگیری از ورود انرژی تابشی خورشید در طول روز، فضای خنک‌تری را شاهد باشیم. جنس و رنگ پرده‌ها برای جلوگیری از تابش و حرارت نور خورشید اهمیت ویژه‌ای دارد. هرچند پرده‌های تیره و ضخیم از انتقال نور خورشید به فضای داخلی ما جلوگیری می‌کنند، اما خود جاذب نور و حرارت خورشید هستند و می‌توانند پس از جذب این حرارت آن را به محیط منتقل کنند. از سوی دیگر پره‌های روشن با وجود جذب پایین حرارت، مقدار زیادی از نور خورشید را به داخل فضا منتقل کرده و باعث گرم شدن فضا می‌شوند. بهترین شیوه‌ی نصب پرده برای خنک نگه داشتن محیط استفاده از پرده‌های دو لایه است. توصیه می‌شود پرده‌ای که پشت پنجره‌ها (به ویژه پنجره اتاق خواب) نصب می‌شود از یک لایه‌ی روشن در سمت پنجره و یک لایه‌ی تیره در سمت فضای داخلی اتاق تشکیل شود. پرده‌ی روشن با انعکاس انرژی تابشی و پرده‌ی تیره با ممانعت از انتقال نور و گرما به فضای داخلی اتاق کمک می‌کنند تا از فضایی خنک‌تر در فصل تابستان لذت ببرید.

منبع: New York Times