مهارت نه گفتن از آن جمله مهارت‌هایی است که خیلی‌ها به دنبال آن هستند. مهارت نه گفتن یعنی اینکه قدرت این را داشته باشیم که به درخواست دیگران جواب منفی بدهیم. با اینکه برای بعضی این کار ساده به نظر می‌رسد اما واقعا کار سختی است. اینکه به درخواست یک دوست قدیمی که از شما می‌خواهد به او پول قرض بدهید سخت است.

ممکن است پول کافی نداشته باشید اما به خاطر دوستی چند ساله نتوانید به او بگویید که ندارید. یا این موقعیت را در نظر بگیرید که یکی از اقوام از شما می‌خواهد در کاری به او کمک کنید اما فرصت یا حتی حوصله‌اش را ندارید. اما قدرت نه گفتن به او را ندارید.

در این مقاله راه‌های نه گفتن را با شما در میان می‌گذاریم و در نهایت به شما چند کتاب خوب در این زمینه معرفی می‌کنیم. پس تا آخر با ما همراه باشید.

۱- یاد بگیرید چه موقع نه بگویید

اول از همه باید بدانید چرا می‌گویید نه! همه می‌دانیم که خیلی از نه گفتن‌ها آدم را سبک می‌کند. حقیقت این است که این سبکی به دلیل این است که استقلال ما حفظ می‌شود. چون وقتی نتوانیم به کسی نه بگوییم، مثل این است که او ارباب است و ما رعیت. اما وقتی قدرت نه گفتن داشته باشیم، خود ما رئیس خودمان هستیم و ارزش ما با دیگران برابری می‌کند. پس در این موارد حتما نه بگویید:

– وقتی چیزی را دوست ندارید حتما بگویید نه. فقط مراقب باشید که این نه گفتن به این صورت نباشد که به درس، شغل یا زندگیتان آسیب نزند.
– وقتی نمی‌توانید مسئولیتی را قبول کنید نه بگویید. خیلی‌ها حتی نمی‌توانند بفهمند که چقدر اینکه زمانمان را در اختیار بقیه بگذاریم، سخت است.
– به موقعیت‌هایی که به شما حس خوبی نمی‌دهند نه بگویید. نباید از راحتی خود بزنید آن‌هم به خاطر میل دیگران
– وقتی از شما خواسته می‌شود چیزی را خرید کنید نه بگویید

۲- بدانید که چرا نمی‌گویید نه

علت اصلی خیلی از نه نگفتن‌ها بر می‌گردد به نگرانی ما. نگرانی ما از نتیجه احتمالی. مثلا با خودمان فکر می‌کنیم که اگر بگوییم نه، ممکن است طرف مقابل ناراحت بشود یا ممکن است فرصتی را از دست بدهیم یا حتی تنبل و ترسو به نظر برسیم.

با این حال اگر خوب فکر کنید می‌بینید نگرانی شما نتیجه نهایی را تغییر نمی‌دهد. پس تمرین کنید که نگرانی را از خود دور کنید.

۳- به میزان اهمیت خود فکر کنید

واقعیت این است که همه ما به عنوان انسان مهم هستیم. چه لزومی دارد که ما خود را برای چیزی یا کسی نادیده گرفته و به او اهمیتی فراتر از آنچه هست بدهیم. شما بیش از آنچه وام‌دار دیگران باشید، وام‌دار هستی خود هستید.

۴- بدانید که نه گفتن مساوی خودخواهی نیست

باید این را بپذیرید که نه گفتن بی ادبی، بدجنسی یا خودخواهی نیست. بلکه آنچه بی ادبی یا خودخواهی است، نحوه بیان “نه” است. شما می‌توانید محکم بگویید نه اما در عین حال آن را به گونه‌ای بیان کنید که به شخصیت هیچکس برنخورد. بعد از این دیگر مهم نیست که طرف مقابل “بدش بیاید” یا ناراحت شود. چون شما کاملا نسبت به انگیزه و نحوه بیان خود آگاهی دارید.

چطور نه بگوییم

۱- رک و صریح باشید

به راحتی نه بگویید و خیلی کوتاه دلیلش را توضیح دهید. نیاز به توضیح بلند بالا نیست. همین که مثلا بگویید “نه، الان به اندازه کافی پول ندارم” کافیست. دیگر بعد از این واکنش فرد مقابل اهمیتی ندارد. چون شما مودبانه درخواست او را رد کرده‌اید. فراموش نکنید که شما مسئول واکنش‌های دیگران نیستید.

۲- پیشنهاد نرم‌تری بدهید

فرض کنید کلی درس نخوانده دارید و یکی از اقوام از شما می‌خواهد که در مراسم جشن عروسی به او کمک کنید. با اینکه دوست دارید به او کمک کنید، اما وقتش را ندارید. به جای اینکه درخواست او را کاملا رد کنید، می‌توانید پیشنهاد کنید که وقت کمتری را صرف کمک به او کنید.

یا می‌توانید پیشنهاد دیگری به او بدهید. مثلا بگویید که درس دارید و نمی‌توانید روز قبل از عروسی به او کمک کنید، اما می‌توانید در روز عروسی یا بعد از آن به او کمک کنید. البته باید دقت کنید که پیشنهادی که می‌دهید باید طوری باشد که خودتان از پس آن بر بیایید.

۳- به وقت دیگری موکول کنید

فرض کنید که فروشنده‌ای از شما می‌خواهد جنس دیگری را بخرید یا سر میز گارسون از شما می‌خواهد که همراه غذایتان فلان دسر گران قیمت را نیز سفارش دهید. بهتر است در این مواقع به جیب خود بیشتر فکر کنید تا شادی فروشنده. به راحتی بگویید نه ان شالله دفعه بعد.

۴- از خود فروتنی نشان دهید

اگر کسی از شما می‌خواهد مسئولیتی قبول کنید که از توان شما خارج است، به راحتی و محکم بگویید نه و توضیح دهید که شما به قدر کافی توانایی و مهارت لازم را ندارید. این تکنیک به خصوص در محل کار کاربرد دارد.

۵- بی‌پرده باشید

فرض کنید در موقعیتی قرار دارید که مدام از جانب کسی درخواستی از شما می‌شود و شما با تکنیک‌های مختلف سعی می‌کنید که مودبانه درخواست او را رد کنید. اما خیلی وقت‌ها برخی آدم‌ها ادب شما را درک نکرده و درخواست را مدام تکرار می‌کنند. در این مواقع باید کمی رک و بی‌پرده باشید و مثلا به او بگویید که “نمی‌دونم کجای کلمه نه رو متوجه نمی‌شی!”.

البته در این مواقع به احتمال زیاد شخص مقابل ناراحت و حتی عصبانی می‌شود. اما وقتی کسی نمی‌تواند عدم تمایل شما را درک کند، خوب است که کمی تنبیه شود. البته از این تکنیک به عنوان آخرین راهکار استفاده کنید.

معرفی کتاب

اگر به دنبال یادگیری و تمرین در مهارت نه گفتن هستید، مطمئنا دو کتاب راحت بگویید نه! و بیاموزیم چگونه نه بگوییم به کارتان می‌آید. "کتاب راحت بگویید نه" را انتشارات هورمزد چاپ کرده است. در مقدمه این کتاب می‌خوانیم:

هنگامی‌که سر کار خود می‌روید، رئیستان شما را احضار می‌کند و می‌خواهد که روزهای تعطیل آخر هفته را به تکمیل کارهای باقی‌مانده‌ی اداره بپردازید. پیش از این ماجرا، شما برای تعطیلات با همسر خود برنامه‌ریزی کرده‌اید و به او قول داده‌اید که به مکانی برای تفریح بروید. ولی در این میان رئیستان از شما چنین درخواستی را ابراز داشته و بنا است که تا چند روز آینده نیز از دست وی ترفیع شغلی دریافت کنید. چگونه ممکن است بی‌آن‌که بین شما و رئیستان کدورت به وجود آید، به او نه بگویید.
یکی از مشکلات امروز ما به دلیل این است که توان «نه» گفتن نداریم و درست همان جایی که باید پاسخ «نه»بدهیم، «بله» میگوییم. بسیاری از آسیب های اجتماعی،در جوامع مختلف، حاصل همین ناتوانی در«نه»گفتن است…

"کتاب بیاموزیم چگونه نه بگوییم" را انتشارات پوینده و در ۱۰۴ صفحه منتشر کرده. در فصول اول این کتاب پایه و اساس منطقی اینکه چرا باید نه بگویید مورد بحث قرار داده شده و در فصل‌های بعد می‌آموزید که چگونه به خانواده، دوستان و همکارانتان نه بگویید.

منبع: WikiHow